The Theory of Freedom

In de multichannel video installatie The Theory of Freedom (2015) neemt de Duits-Noorse kunstenaar Bjørn Melhus de begrippen vrijheid, kapitalisme en religie onder de loep. Gefascineerd door Ame- rikaanse tv-series, science fiction en hedendaagse beeldcultuur, grijpt Melhus regelmatig naar tekst- en geluidsmateriaal als basis voor de karakters en dialogen in zijn films. Zo laat hij in The Theory of Freedom materiaal van Amerikaanse films als Armageddon en Deep Impact in dialoog treden met de controversiële neoliberale ideëen van de Russisch-Amerikaanse schrijfster en filosofe Ayn Rand (1905-1982). Als auteur van Atlas Shrugged ligt Rand aan de basis van menig invloedrijke en conservatieve denktank in de VS. Met haar concept van ‘objectivisme’, waarin individueel geluk boven dat van de gemeenschap staat en privatisering en volledige deregularisatie van de markt redding moet brengen, legde ze de filosofische basis voor het neoliberale kapitalisme. In The Theory of Freedom, portretteert Melhus haar als een tirannieke minnares die hoofdpersonages Mister Freedom en Miss Independence, en vervolgens een groep half-dode mannen in een mortuarium indoctrineert met haar vrijemarktfilosofie.

Net zoals in veel van zijn films, speelt Melhus ook in The Theory of Freedom met thema’s als identiteit, religie, kapitalisme en globalisatie. Hij ontmaskert en karikaturaliseert in een eigengereide mix van fictie en non-fictie, waarin hij zelf de belangrijkste rollen waarneemt. Hij laat de toeschouwer zo vanop een afstand naar de realiteit kijken; veilig, grappig, en bovenal snijdend.

De ruimtelijke videoinstallatie The Theory of Freedom wordt visueel geïntroduceerd aan de hand van het werk Heaven (2013). In dit verticale single-screen videowerk verschijnt Melhus in het uniform van een private Turkse veiligheids- agent die een quote uit de filmThe Rapture (1991) fluistert.