Delimiting the Outside

De gesloten bakstenen muur van de uitbreiding van Z33 Huis voor Actuele Kunst, Design en Architectuur in Hasselt is, op het eerste zicht, vrij duidelijk over zijn definitie van buiten -outside- en binnen. Z33 maakt deel uit van het begijnhof in Hasselt. Het begijnhof is binnen, de stad ligt daar buiten - outside. In haar tekst An Atelier (2012) legt Francesca Torzo uit hoe ruimte kan worden gedefinieerd “als een fysieke eenheid die genormeerd wordt door maat, breedte, diepte en hoogte, of kan worden geformuleerd als een referentiekader waar een subject en dingen de afstanden in kaart brengen. Ruimte kan eveneens worden gedefinieerd als een scène voor onze ervaringen, waar fysieke factoren, proporties en menselijk gedrag samenwerken.” Haar ontwerp voor de uitbreiding van Z33 gaat helemaal over deze gelaagde zoektocht naar een architectuur die tussen buiten en binnen bemiddelt. Zij zal in deze lezing echter ook haar visie achter andere projecten uiteenzetten.

De muren van het Begijnhof scheidden het leven van de vrome vrouwen van het leven van de gewone burgers. Met slechts één opening naar de straat toe, een patio – is de nieuwe vleugel, ontworpen door Francesca Torzo, een hedendaagse interpretatie van zowel de typologie van een besloten, religieuze site met slechts één poortgebouw als van een typologische hoeksteen van die wereld binnenin: de ommuurde tuin die de overgang maakt van de gemeenschappelijke binnentuin naar de dorpels van de individuele huizen van de Begijnen. De historische en contextuele interpretatie van binnen en buiten beïnvloedt in grote mate de materialiteit. De façade van de vleugel is uitgevoerd in donkerrode, ruitvormige bakstenen die refereren naar de historische baksteenarchitectuur in Hasselt. Achter dit bakstenen oppervlak schuilt een innovatieve constructie van een dubbele massieve muur: een warme structuur aan de binnenzijde die gekoppeld is aan een koude structuur aan de buitenzijde. Er is veel aandacht besteed aan het onderzoek voor deze materialisatie, en er was een nauwe samenwerking met baksteen fabrikanten en ambachtslieden op de bouwwerf.

Francesca Torzo studeerde aan de TU Delft, ETSAB Barcelona, Accademia di Architettura di Mendrisio en IUAV in Venetië. Ze werkte samen met Peter Zumthor en bij Bosshard Vaquer Architekten voor ze haar eigen bureau oprichtte in Genua in 2008. Sinds 2017 is doceert ze aan de Arkitekterhøgskole in Bergen, Noorwegen.