Feest van de filosofie: Chaos

Sinds haar ontstaan heeft de filosofie getracht orde te scheppen in de chaos. Wantrouw de verschijningen, beweerde Plato, en ontdek de stabiliteit achter ogenschijnlijke anarchie. Ook vandaag, wanneer technologische, culturele en politieke omwentelingen de wereld opnieuw onzeker maken, zoeken we vaak vaste constructies waaronder we beschutting kunnen vinden. Toch loopt er doorheen de filosofie ook een waardering voor het chaotische. De leuze van Heraclitus dat ‘men nooit tweemaal in dezelfde rivier stapt’, blijft tot de verbeelding spreken. Wanorde werkt soms beangstigend maar kan ook een ongekende vrijheid scheppen om onszelf en de wereld te veranderen.

Het Feest van de Filosofie gaat dit jaar over de risico’s, mogelijkheden en verleidingen van chaos. De Britse filosofe en essayiste Katherine Angel geeft de aftrap met een lezing over de kwetsbare wereld van onze verlangens, waar het spelen met de grenzen – en de begrenzing – van chaos centraal staat.

We richten onze blik ook op de onontgonnen sferen van onze artistieke verbeelding. Helen Macdonald, bekend van haar literair-wetenschappelijke memoir H is van havik, treedt in gesprek met filosofe Sylvia Wenmackers over de kracht van sciencefiction. Hoe kan de verbeelding van alternatieve werelden nieuwe perspectieven openen in het hier en nu? Stefan Hertmans staat stil bij de manier waarop een kunstenaar inspiratie haalt uit zijn leefwereld, zonder zich er ooit toe te reduceren. In een muzikale lezing onderzoekt Tomas Serrien hoe ons luisterend oor muziek herkent in de auditieve chaos. Met welke verwachtingen horen we muziek, en welke geluiden dreigen ons te ontsnappen? Fysicus Thomas Hertog trekt filosofische lessen uit zijn baanbrekend onderzoek naar de oerknal die de wetten van de natuurlijke wereld heeft gevormd.

Ook cultureel en politiek worden we geconfronteerd met chaos, onder meer van de meertaligheid in onze grootsteden – de moderne toren van Babel. Philippe Van Parijs en Ilke Adam bespreken hoe we deze linguïstische chaos kunnen ombuigen in positieve energie. Tom-Jan Meeus fileert de ‘spektakelleegte’ van het huidige politieke landschap, waar politici spectaculaire voorstellen of uitspraken doen die een week later betekenisloos blijken. Ten slotte keren we terug naar de verhouding tot onszelf, waar Marjolein de Boer een filosofisch licht werpt op ons verouderend lichaam dat ons confronteert met de onmogelijkheid de tijd op pauze te zetten.
—
Het Feest begint dit jaar in de 30CC/Schouwburg en gaat daarna verder in het STUK. Kom luisteren naar lezingen en gesprekken of filosofeer mee tijdens een inclusieve workshop. Met verschillende sprekers, uit binnen- en buitenland. Naar aloude gewoonte zijn ook kinderen welkom om te komen filosoferen.